Waarom braken er enkele eeuwen geleden zoveel boerenopstanden uit in Rusland? Adel en boeren hielden elkaar steeds meer in een wurggreep, zo lijkt het. Begin 18de eeuw voerde 'tsaar-hervormer' Peter de Grote grote veranderingen door: de 'vrije adel' veranderde hij in 'dienstadel' die vooral moest oorlogvoeren. Hiervoor werd ze beloond met staatsgrond, inclusief de boeren die er woonden. De landher...
Met bijna iedereen wist hij bevriend te blijven, ook als ze het oneens werden. In zijn laatste aantekeningen klonk wel de wanhoop door: "Hoe lang heb ik nog de lust de tegenpartij te ontmoeten? Hoe lang ben ik nog in staat, zonder mijn principes te verloochenen, geen persoonlijke zaak te maken van onze meningsverschillen?" Waarom wil ik over de Russische aristocraat Alexander Herzen (1812-1870) sc...
Rusland kent een lange humanistische traditie met schrijvers als Herzen, Toergenjev, Tolstoj, Tsjechov, Grossman en Sjalamov. Voor mij is een humanist iemand die de menselijke waardigheid centraal stelt en standhoudt te midden van "cynisme, onverschilligheid en het naakte kwaad”, zoals het ergens wordt genoemd. Ook in deze voor Rusland moeilijke tijden zijn ze er. Ik denk dan aan de ingetogen Russ...