Waarom vechten Afrikanen voor Rusland in Oekraïne?

Door Rusland geworven Afrikaan voor de Oekraïne-oorlog

De invasie van Rusland op 24 februari 2022 van Oekraïne liep uit op een groteske mislukking, met veel verliezen. Na een maand strijd rond Kyiv moest het Russische leger zich alweer terugtrekken. In Loehansk en Donetsk begon een loopgravenoorlog zonder doorslaggevende terreinwinst. Deze mislukking en schande waren wellicht niet nodig geweest als het strategisch advies van Machiavelli was opgevolgd: ‘planning zonder te bidden’. Met andere woorden: zonder een zeer goede voorbereiding kun je slechts bidden voor een goede afloop. Je zou kunnen stellen dat de misrekening aan het begin van de 'speciale militaire operatie' een cascade veroorzaakte van steeds weer nieuwe geïmproviseerde militaire acties, waarbij doorslaand succes uitbleef en de oorlog niet beëindigd kon worden zonder gezichtsverlies. Poetin moet nu door: hij heeft immers verklaard dat Oekraïne onlosmakelijk deel uitmaakt van Rusland.

Het aantal aan Russische zijde gesneuvelden wordt geschat op 200.000, met de gewonden erbij op het drievoudige. Er is een nijpend tekort aan nieuwe soldaten. Daarbij telt zwaar dat de Russische bevolking zoveel mogelijk ontzien moet worden om als soldaat aan het front te dienen. Het leek een goed plan om een eigen huurlingenleger, de Wagnergroep van Jevgeni Prigozjin, in te zetten. Hij haalde zware criminelen uit de gevangenissen om aan het front te dienen, met vrijheid als beloning. Prigozjin kreeg te weinig wapens en munitie en verloor daardoor te veel manschappen. Hij kwam in opstand tegen zijn generaals en Poetin trok zijn handen van hem af: hij werd vermoord. Noord-Koreanen vechten nu mee voor Rusland. Maar dat er ook Afrikaanse huurlingen meevechten is minder bekend. Het Russische leger heeft de rekrutering van soldaten uit Kameroen, Togo, Rwanda, Burundi, Congo en Oeganda opgevoerd. Zij krijgen een inschrijfbonus van 2000 dollar en een soldij van 2200 dollar per maand. In het pakket zit ook een ziektekostenverzekering en een Russisch paspoort voor henzelf en hun gezin. Volgens de Kameroense onderzoeker Raoul Sumo Toyo van het Institute for Security Studies (ISS) zijn er in zijn land ten minste vijfhonderd soldaten uit het leger van Kameroen gedeserteerd om voor Rusland te vechten.

De door Rusland betaalde - vaak Afrikaanse - ronselaars richten zich bij voorkeur op goedgelovige Afrikaanse migranten en studenten die al eerder in Rusland hun geluk hadden gezocht. Onder valse voorwendsels tekenen zij een militair contract dat in het Russisch opgesteld is. Vervolgens worden ze zonder goede militaire training naar het front gestuurd. De door Oekraïne krijgsgevangen soldaat Dosseh uit Togo droomde als jonge student om in het buitenland medicijnen te gaan studeren. Dosseh raakte op het slagveld gewond, werd achtergelaten en krijgsgevangene gemaakt door Oekraïense troepen. Zijn verhaal is kort: “Tricked, Betrayed, Abandoned”. Een andere Afrikaan die in Oekraïense handen viel vertelt hoe hij aan één stuk door lijken moest bergen en daarnaast kilometers aflegde als lokaas voor  de Oekraïense troepen.

De belangrijkste reden dat jonge mannen uit Afrika naar Rusland gaan is de hoop op een beter leven. Maar er is ook sprake van ressentiment tegen het Westen. De Europeanen hebben volgens menige Afrikaan te lang de wereld gedomineerd. Op TikTok vraagt iemand retorisch: "Welk Afrikaans land heeft Rusland eigenlijk ooit gekoloniseerd?" Rusland zou daarom beter zijn: zij financierde immers de antikoloniale bevrijdingsbewegingen in Afrika. De meeste Afrikanen die nu naar Rusland afreizen zullen anoniem aan het Oekraïense front sterven. Maar vechten voor Rusland brengt een visum dichterbij en vervolgens, oh wensdroom, een Russisch paspoort waarmee de wereld voor hen open zal gaan: Europa, of misschien zelfs Amerika.

Verwante blogs:

"Russisch van binnen maar zwart van buiten" (feb 2019)

Wat doen al die Noord-Koreanen in Rusland? (okt. 2024)

Youtubefilmpje  Putin's recruits: The young Africans fighting for Russia in Ukraine (France 24, English, 13 juni 2025):...Lucile Chaussoy, Marc Kouho and Saloum Sané investigate.'